W 2015 roku w Polsce wprowadzono przepisy, które na zawsze zmieniły dostęp do metody in vitro. Nowe prawo zamknęło samotnym kobietom drogę do skorzystania z tej formy leczenia niepłodności, wywołując falę emocji, poczucie niesprawiedliwości i liczne kontrowersje. Przed wejściem ustawy w życie, kobiety niebędące w związku mogły legalnie skorzystać z in vitro, jednak od momentu jej obowiązywania, dostęp ten został ograniczony jedynie do par – małżeństw oraz osób pozostających w nieformalnych związkach. Kobiety samotne, które wcześniej miały zamrożone zarodki lub komórki jajowe, musiały podjąć trudne decyzje: skorzystać z procedury „last minute” lub na zawsze zrezygnować z tej szansy.
Ustawa o leczeniu niepłodności wywołała szeroką krytykę, zarówno w Polsce, jak i za granicą. Eksperci podkreślają, że prawo to narusza podstawowe zasady równości, dyskryminując kobiety ze względu na ich sytuację życiową. Samotne kobiety w Polsce mogą adoptować dziecko, ale nie mają prawa skorzystać z in vitro, co dla wielu z nich jest niesprawiedliwym i bolesnym paradoksem.
W konsekwencji, kobiety, które marzyły o biologicznym macierzyństwie, często musiały pogodzić się z rezygnacją z tych marzeń lub poszukiwać innych, bardziej skomplikowanych rozwiązań, jak znalezienie partnera tylko po to, by spełnić wymagania formalne.
Pomimo licznych petycji i apeli, sytuacja prawna do dziś pozostaje niezmienna. Chociaż od 2024 roku uruchomiono rządowy program wsparcia finansowego dla par zmagających się z niepłodnością, samotne kobiety nadal nie mogą liczyć na wsparcie ani na prawo do leczenia tą metodą. Program ten, mimo że jest hojny, obejmuje jedynie pary – zarówno te będące w małżeństwie, jak i w nieformalnych związkach.
Przepisy te miały zapewniać porządek prawny i etyczny, w rzeczywistości uderzają w najdelikatniejsze aspekty życia wielu kobiet, odbierając im możliwość realizacji pragnienia macierzyństwa. W kraju, w którym osoby samotne mogą adoptować dziecko, brak dostępu do in vitro dla tych samych kobiet wydaje się głęboko niesprawiedliwy.
Jak zmienia się dostęp do in vitro?
Obecne przepisy pozostawiają samotne kobiety poza systemem wsparcia medycznego w zakresie leczenia niepłodności. Chociaż dyskusje na temat równości w dostępie do opieki zdrowotnej wciąż trwają, sytuacja prawna tych kobiet nie ulega zmianie. Każda historia to osobna opowieść o nadziejach i rozczarowaniach. Dla wielu z nich przepisy te wciąż wydają się zbyt surowe, a możliwość realizacji marzenia o dziecku oddala się bez wyraźnej perspektywy zmiany.
Czytaj również: Zabezpieczanie płodności na przyszłość
