Endometrioza to przewlekła choroba dotykająca około 10% kobiet w wieku rozrodczym, charakteryzująca się obecnością komórek endometrium poza macicą. Powoduje stany zapalne, zrosty i ból, często w okolicach miednicy, a także niepłodność oraz inne problemy zdrowotne. Leczenie obejmuje terapie hormonalne, leki przeciwbólowe oraz interwencje chirurgiczne. W ostatnich latach coraz większą uwagę zwraca się na wpływ diety i stylu życia na kontrolę objawów endometriozy.

Jak dieta może wpływać na endometriozę?

Endometrioza ma podłoże zapalne i hormonalne, dlatego odpowiednio dobrana dieta może pomóc w regulacji poziomu estrogenów oraz redukcji stanów zapalnych, co łagodzi objawy choroby. Przedstawione poniżej strategie żywieniowe mogą stanowić istotne wsparcie w leczeniu endometriozy.

1. Dieta przeciwzapalna

Dieta przeciwzapalna jest bardzo ważnym elementem walki z endometriozą. Obejmuje produkty, które zmniejszają stan zapalny w organizmie, takie jak:

• Kwasy tłuszczowe omega-3: Znajdują się głównie w tłustych rybach morskich (np. łosoś, halibut, sardynki), oliwie z oliwek, oleju rzepakowym, siemieniu lnianym i nasionach chia oraz orzechach włoskich i pestkach słonecznika oraz dyni. Badania wykazują, że kwasy omega-3 mogą łagodzić objawy bólu związanego z endometriozą.
• Warzywa i owoce: Zwłaszcza bogate w antyoksydanty, takie jak witamina C, beta-karoten oraz polifenole, które pomagają w neutralizacji wolnych rodników odpowiedzialnych za stany zapalne. Zaleca się szczególnie spożywanie zielonych warzyw liściastych, brokułów, papryki, jagód, granata czy malin.
• Zioła i przyprawy: Kurkuma, cynamon i imbir są znane ze swoich właściwości przeciwzapalnych i mogą wspomagać redukcję stanów zapalnych.

2. Unikanie produktów prozapalnych

Produkty nasilające stany zapalne mogą zaostrzać objawy endometriozy. Do grupy produktów, które należy ograniczyć, należą:

• Czerwone mięso: Spożycie dużych ilości czerwonego mięsa wiąże się z wyższym ryzykiem endometriozy. Tłuszcze nasycone mogą nasilać stan zapalny, a kobiety spożywające dwie porcje czerwonego mięsa dziennie miały aż o 56% większe ryzyko wystąpienia choroby w porównaniu z tymi, które spożywały jedną porcję dziennie.
• Produkty wysokoprzetworzone: Bogate w tłuszcze trans i rafinowane cukry oraz sztuczne substancje słodzące, takie jak fast foody, chipsy czy słodycze, które mogą prowadzić do zwiększenia stanu zapalnego w organizmie.

3. Równowaga hormonalna poprzez dietę

Endometrioza związana jest z zaburzeniami hormonalnymi, zwłaszcza nadmiarem estrogenów. Wprowadzenie do diety produktów wspomagających równowagę hormonalną może pomóc w zmniejszeniu objawów:

• Błonnik pokarmowy: Pomaga w usuwaniu nadmiaru estrogenów z organizmu. Bogatym źródłem błonnika są pełnoziarniste produkty zbożowe, warzywa i owoce.
• Rośliny strączkowe i produkty sojowe: Zawierają fitoestrogeny, które mogą pomóc w redukcji estrogenów w organizmie, choć ich wpływ na endometriozę wymaga dalszych badań.

4. Wsparcie zdrowia jelit

Mikrobiota jelitowa odgrywa kluczową rolę w kontrolowaniu stanów zapalnych oraz metabolizmie hormonów. W diecie wspierającej zdrowie jelit warto uwzględnić:

• Naturalne probiotyki: Produkty fermentowane, takie jak jogurt, kefir, kiszonki, wspierają zdrową mikroflorę jelitową, co może wpływać na redukcję stanów zapalnych.
• Prebiotyki: Błonnik prebiotyczny, znajdujący się w czosnku, cebuli, porze czy szparagach, wspiera rozwój korzystnych bakterii jelitowych.

5. Indywidualne reakcje na produkty

Niektóre kobiety z endometriozą mogą odczuwać poprawę po wyeliminowaniu z diety nabiału lub glutenu. Chociaż badania w tym zakresie nie są jednoznaczne, dieta eliminacyjna, nadzorowana przez specjalistę, może być pomocna w zmniejszaniu objawów.

Wpływ tłuszczów na endometriozę

Spożycie tłuszczów ma istotny wpływ na rozwój i przebieg endometriozy. Badania wskazują, że wysokie spożycie kwasów tłuszczowych omega-3 zmniejsza ryzyko endometriozy, natomiast nadmierna konsumpcja tłuszczów nasyconych, w szczególności trans jest związana z wyższym ryzykiem tej choroby.

• Kwasy tłuszczowe trans: wysoka konsumpcja produktów wysoko przetworzonych, bogatych w kwasy tłuszczowe trans może zwiększać ryzyko endometriozy nawet o 48%.
• Kwasy tłuszczowe omega-3: spożywanie produktów bogatych w kwasy tłuszczowe omega 3 może zmniejszać ryzyko endometriozy o 22% i ma działanie przeciwzapalne.

Podsumowanie

Dieta bogata w warzywa, owoce oraz zdrowe tłuszcze, zwłaszcza omega-3, może wspierać leczenie endometriozy, zmniejszając stany zapalne i pomagając w regulacji poziomu hormonów. Unikanie tłuszczów nasyconych, w szczególności trans oraz czerwonego mięsa może dodatkowo łagodzić objawy choroby. Ważne jest, aby każda pacjentka skonsultowała swój sposób żywienia z dietetykiem, aby dopasować dietę do swoich indywidualnych potrzeb.

Podchodzimy do endometriozy holistycznie, łącząc zaawansowane leczenie medyczne z indywidualnym podejściem do stylu życia, diety oraz zdrowia hormonalnego. Nasz interdyscyplinarny zespół ginekologów, endokrynologów i dietetyków współpracuje, aby zapewnić kompleksowe wsparcie pacjentkom, pomagając poprawić zdrowie i zwiększyć szanse na sukces w leczeniu niepłodności.